Dromen van de Commons. Hoe kunnen we collectieve praktijken levend houden?

Agentschap probeert al meer dan een jaar een nieuwe toekomst te "dromen”: met een lijst van "grensgevallen" en een artistieke "practicotheek", samenkomsten en excursies, en nobel werk in de marge van de wet, het activisme en de kunst. Deze vormen, processen en praktijken zijn het nalatenschap van Kobe Matthys. Maar hoe houden we ze in stand?

Op deze bewogen dag doen we een eerste en collectieve poging om Agentschap te "dromen" door verschillende draden aan elkaar te knopen. Samen met Marie Moreau en het Bureau des dépositions, een structuur die het repressieve migratiebeleid in Frankrijk aanvecht door de rechten van migranten te herdefiniëren via het auteursrecht en co-auteurschap, beelden we ons in wat er met het Bureau zou kunnen gebeuren nadat een gerechtelijke uitspraak co-creatie ervan onmogelijk heeft gemaakt. Met Erika Sprey speculeren we over de toekomstige ontsluiting en activering van de practicotheek van Agentschap, vertrekkend vanuit een zeer reëel "droomscenario". We sluiten af met een gezamenlijke tarotlezing, waarin we Tarot Souriau gebruiken om Agentschap te "lezen" en te "dramatiseren", niet theatraal maar pragmatisch.

De dag wordt georganiseerd door Agentschap, Théodore Verhaegenstraat 18, 1000 Brussel. Er wordt koffie geserveerd vanaf 09:30. Om 10:00 gaat de sessie over het Bureau des Dépositions van start, gevolgd door een lunch om 13:00. In de namiddag is er de sessie over Agentschap om 14:00 en de Tarot Souriau lezing om 17:00. Het evenement is gratis en verloopt in het Engels en het Frans. Vul dit formulier in om je in te schrijven. De eerste sessie (Bureau des dépositions) en de tweede sessie (Agentschap) zijn beperkt tot 40 personen. De tarotlezing is beperkt tot 20 personen.
 

Marie Moreau is beeldend kunstenaar en documentairemaker. Tussen 2001 en 2006 was ze mede-activator van Syndicat d'initiatives, dat meermaals werd tentoongesteld en in 2006 te zien was op de Biënnale van Parijs. In 2012 creëerde ze Atlas Local, een systeem voor het verzamelen (en verkopen) van grillige landkaarten. In 2013 richtte ze mee Crossing Maps op, een onderzoeks- en creatieplatform voor alternatieve reiskaarten, die later clandestien werden gemaakt onder het heersende migratiebeleid. In de periode 2017-2023 bleef ze werken met critici en slachtoffers van de migratiepolitiek. Ze is ook een van de oprichters van het Bureau des Dépositions, een creatieve cel die een nieuwe invulling wil geven aan rechtvaardigheid, co-auteurschap en coöperatieve actie. De tien co-auteurs hebben inmiddels talrijke immateriële werken en performances gemaakt. Moreau heeft net de film Paradis barbarie ingeblikt, die het milieurecht ter discussie stelt aan de hand van de verhalen van een groep mensen die ziek of in remissie zijn, of genazen van kanker.

Erika Sprey is een Nederlands-Mexicaanse kunstenaar, activist, onderzoeker en curator die haar tijd verdeeld tussen België, Mexico en Nederland. Met een achtergrond in (planten)geneeskunde, fotografie, kritische theorie, activisme en kunst richt ze zich nu op dramaturgie, artistiek onderzoek en dynamische systeemcoaching voor kunstenaars en activisten. Als voormalig hoofdcurator van Studium Generale aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag ontwikkelde ze uitgebreide educatieve programma's zoals Wxtch Craft en Earth Craft. Haar huidige project, Dream Craft, is sluitstuk van een trilogie die gericht is op de revisie van Eurocentrische koloniale geschiedenissen en het herstel van onderdrukte kennistradities, zoals hekserij en voorouderlijke en inheemse vormen van zorg voor de aarde.

Agentschap is een internationaal initiatief en de generieke naam van een in Brussel geregistreerde vereniging, die in 1992 werd opgericht door Kobe Matthys (1970-2023). Samen met onderzoekers maakte Agentschap een collectief beheerde en groeiende lijst van "grensgevallen", die zich verzet tegen de radicale splitsing tussen natuur en cultuur. De lijst brengt de verschillende gebieden van het geïntegreerde wereldkapitalisme in kaart en is grotendeels afgeleid van controverses en rechtszaken rond eigendom, van het begin van omheining van de commons in de 17e eeuw tot op heden. De ecologische crisis heeft een nieuwe impuls gegeven aan een eigendomsconcept dat berust op onderlinge afhankelijkheid, gedeelde omgevingen en wederzijdse aanpassingen. Deze inclusieve (her)interpretatie staat in schril contrast met het exclusieve eigendom zoals beschreven in de wet. Het koloniale concept van eigendom gaat uit van een fundamentele scheiding tussen cultuur en natuur en heeft dus baat bij een logica van tegenstellingen – tussen expressies en ideeën, verhalen en feiten, subjecten en objecten, mensen en niet-mensen, originaliteit en traditie, individuen en groepen, geest en lichaam, enzovoort. Elke controverse die in de lijst van "grensgevallen" is opgenomen, vertegenwoordigt een verzet tegen deze scheidingslijnen. Agentschap haalt deze lijst aan in verschillende "samenkomsten", die de vorm aannemen van tentoonstellingen, performances of publicaties. Elke samenkomst is een performance die de gevolgen van de mechanismen van intellectueel eigendom verkent, om zo een ecosysteem van kunstpraktijken te creëren gebaseerd op inclusie en wederzijds respect.