Fuses

Fuses (1964-1967) van Carolee Schneemann bevindt zich op het snijpunt tussen de home movie en de kunstenaarsfilm. Kunstenaarschap wordt er verweven met erotiek. De film is een cinematografisch manifest en wijst ons op de feministische stellingnames van de Amerikaanse kunstenares en haar bedenkingen bij de vrouwelijke seksualiteit.

Carolee Schneemann (1939-2019) was performer, beeldend kunstenares en cineaste en vooral een voortrekker voor performance en body art. Van opleiding was ze schilderes en in die hoedanigheid had ze een nauwe band met het neodadaïsme en Fluxus. De Amerikaanse kunstenares liet de New Yorkse underground filmscene in de jaren 1960 op zijn grondvesten daveren. Haar films worden geklasseerd als de meest radicale van hun tijd en staan stil bij de manier waarop naar het vrouwenlichaam wordt gekeken. Ook haar eigen lichaam verbond ze onlosmakelijk met haar werk. Het was voor haar het middel om de archetypes van de traditionele manier waarop een model wordt afgebeeld, aan de kaak te stellen. Haar films bewandelen het snijpunt tussen home movie en kunstenaarsfilm. Ze neemt er feministische stellingen in en maakt bedenkingen bij de vrouwelijke seksualiteit. Fuses (1964-1967) laat ons binnenkijken in de intimiteit van het koppel dat zij vormde met de Amerikaanse componist James Tenney en hun kat Kitch. Op die manier koppelde ze het kunstenaarschap aan erotiek. Dit cinematografische manifest maakte ze als antwoord op de films Cat’s Cradle (1959) en Loving (1957) van de Amerikaanse cineast Stan Brakhage – twee erotische studies waarin ze te zien was naast James Tenney. Ze maakt er zich in los van esthetische vormen van onthechting die eigen zijn aan de experimentele film en omarmt zonder filter de realiteit van het lichaam en seksualiteit. Carolee Schneemann geeft ons met Fuses haar eigen kijk op heteroseksuele erotiek en benadert wat zij als de repressie van het vrouwelijke principe ziet. Ze kiest voor een neutraal narratief, zonder oordeel, en pakt de afbeelding van lichamen, vooral dan van vrouwen, en de taboes van haar tijd aan. Deze expliciet pornografische collage is een stille en formeel heterogene afwisseling van met de hand gekleurde en verbrande sequenties, sequenties die in een zuurbad zijn gelegd of op elkaar zijn geplaatst. Deze iconische film geeft de aanzet voor een tot dan toe ongeziene afwisseling van sensualiteit en tactiliteit van beelden die op radicale wijze de relatie tussen film en lichaam blootlegt.