one, two, many

© Manon de Boer, 
one, two, many, 2012. 
Courtesy of Manon de Boer and Jan Mot, Brussels

One, two, many werd in 2012 gemaakt voor documenta (13) en is een film bestaande uit drie performances: een fluitstuk gespeeld met continue ademhaling, een gesproken monoloog en het lied van vier zangers voor een publiek. De drie performances zijn met elkaar verbonden door de centrale thema's van het lichaam en het luisteren. Elk deel behandelt op eigen wijze de existentiële ruimte van de stem, een terugkerend thema in andere werken, met name Blindsight, dat ook deel uitmaakt van de KANAL collectie.

Het eerste deel – one – richt zich op de krachtige adem van fluitist Michael Schmid, die een stuk van Istvàn Matus uitvoert. Ademhaling wordt omgezet in noten. Het tweede deel – two – opent naar het veelvoudige, gesuggereerd door de voice-over beschrijving van Roland Barthes' lezing "hoe samen te leven". De beschrijving richt zich in het bijzonder op de stem van de Franse filosoof. In het laatste deel – many – luistert een groep naar de uitvoerders van Giacinto Scelsi's Tre canti popolari, een stuk vol schrilheid en onomatopeeën.

Het was in dit werk dat Manon de Boer voor het eerst het begrip 'idioritmie' aansneed, dat Roland Barthes beschreef in "Hoe samen te leven", zijn eerste lezing aan het Collège de France, tussen januari en mei 1977. Met dit neologisme verwijst hij naar het feit dat ieder individu in een gemeenschap op zijn eigen tempo kan leven. Idioritmie impliceert dus een spanning tussen het individu en de gemeenschap, tussen eenzaamheid en sociabiliteit. De Boer pakt dit persoonlijke concept van tijd op in andere werken, maar stelt ook haar eigen ritme als kunstenaar ter discussie.