Living traces, een brug tussen Brussel en Kinshasa

Op dinsdag 22 maart gaat in in de Democratische Republiek Congo “Living traces, een brug tussen Brussel en Kinshasa” van start – een project dat in beide hoofdsteden zal plaatsvinden tussen maart 2022 en maart 2023. Het initiatief komt van KANAL-Centre Pompidou samen met zijn partners, kunstenaars en curatoren en kadert in de economische en culturele missie van de regionale overheid in Kinshasa volgende week.

Uitgangspunt van het project is een terugblik op de 60 jaar onafhankelijkheid van de Democratische Republiek Congo. Er wordt zowel naar het verleden als naar het heden van het land gekeken, en naar zijn banden met België. De bedenkers van het project verkennen het koloniale erfgoed en de impact die het heeft (gehad). Wat leeft er vandaag nog in beide landen op dit vlak?

“We zijn ons ervan bewust dat het werken met ‘levende sporen’ geen eenduidig verhaal is en dat de toe-eigening van het koloniale erfgoed zich manifesteert in vele aspecten, die zowel emotioneel als militant kunnen zijn. Daarom hebben wij ervoor gekozen dit project vorm te geven door al deze stemmen een podium te bieden voor dialoog en artistieke expressie”, verklaart Yves Goldstein, algemeen directeur van KANAL.

Living Traces is een artistieke reis, een project met vele betekenissen dat alle kanten op kan doorheen schilderkunst, installaties, muziek, dans, film en geluidskunst van hedendaagse Belgische en Congolese kunstenaars. We starten met de tentoonstelling KINSHASA –(N)TONGA – Entre futur et poussière in de Académie des Beaux-arts van Kinshasa van 22 maart tot 22 april 2022. Deze tentoonstelling, aangeboden door Twenty Nine Studio en Traumnovelle op initiatief van Sammy Baloji, heeft tot doel de stad Kinshasa te ontsluiten via de vele ‘manieren van doen’ en van ‘produceren’. De schijnwerpers staan hier op het werk van de kunstenaars uit Kinshasa, die een grote verbeeldingskracht tentoonspreiden rond dit gemeenschappelijke erfgoed uit de koloniale periode.

Enkele van de vele kunstenaars waarmee Living Traces naar buiten komt, zijn Sammy Baloji, Agnès Lalau, Pascale Martine Tayou, Michèle Magema en Soraya Lutangu Bonaventure. Het verhaal van het project wordt verteld door curatoren Sorana Munsya en Evelyn Simons, Johnny Leya en Twenty Nine Studio, Gia Abrassart en Joelle Sambi. Het is een partnership met onder andere de Vrije Universiteit Brussel, het Beaux-Arts- museum van Kinshasa, Horst-festival, het CIVA, Cinematek en Café Congo als gastlocatie.

Living traces is een stand van zaken, een artistieke vlucht weg van ‘de tijd die zijn tijd neemt’ en het begin van een lange periode waarin er aan deconstructie, dialoog en heropbouw zal moeten worden gedaan met oog en hart voor de sporen van de koloniale geschiedenis en de levendige passie voor het vertellen van gemeenschappelijke, eerbiedige en gedeelde verhalen. Wie zich erin verdiept, moet aanvaarden dat kunst, kunstenaars en culturele plekken hun plaats hebben in het huidige debat over koloniaal erfgoed en het dekolonisatiewerk dat ermee gepaard gaat.