NOA/EM2N/SERGISON BATES winnen de internationale architectuurwedstrijd
Het bouwkundig project van architectenbureau’s noAarchitecten (Brussel), EM2N (Zürich) en Sergison Bates architects (Londen) is unaniem gekozen voor de verbouwing van de voormalige Citroëngarage IJzer tot een nieuwe cultuurpool, die onder de naam KANAL - Centre Pompidou een museum voor moderne en hedendaagse kunst, een architectuurcentrum (CIVA) en openbare ruimte voor cultuur, onderwijs en recreatie zal huisvesten. Volgens de jury van de internationale architectuurwedstrijd is het project ‘uitzonderlijk goed geïntegreerd in zijn omgeving.’
Het winnende project, ‘Een podium voor Brussel’, behoudt alle iconische elementen van de bestaande architectuur. De opengewerkte en geherstructureerde showroom wordt het visitekaartje van KANAL - Centre Pompidou: beneden is er ruimte voor installaties, performances en concerten, op de bovenverdieping komt een restaurant. Het kenmerkende witte fries bovenin de gevel wordt rondom het hele gebouw verlengd in de vorm van een lichtkrant, die informatie kan verspreiden of onderdeel kan zijn van een kunstproject. Binnenin geeft een ‘straat’ dwars door het gebouw van 35.000 m2 o.a. toegang tot drie grote ‘dozen in een doos’. Die nieuwe volumes worden in de voormalige werkplaatsen opgetrokken en zullen plaats bieden aan het museum voor moderne en hedendaagse kunst, het CIVA en een auditorium met 400 zitplaatsen. Niet alleen lost het internationale architectenteam zo de klimaatbeheersing in de verschillende ruimtes op; hun keuze weerspiegelt ook de intentie om alle gevels van het gebouw een functie te geven. De tentoonstellingsruimtes van het museum zijn verspreid over vier niveaus van verschillende hoogte, wat veel verschillende aan configuraties toelaat.
De bouwwerkzaamheden vatten in de herfst van 2019 aan en worden gefaseerd uitgevoerd tot aan de officiële opening eind 2022, zodat KANAL - Centre Pompidou tijdens de verbouwing culturele activiteiten kan programmeren.
Het winnende architectenteam ziet cultuurpool als een ‘gezellige, levendige en dynamische uitwisselingsplek die alle bewoners van Brussel kan aanspreken’. Opvallend is de collaboratieve aanpak van het project: er is breed overleg gevoerd met het Brusselse sociaal-culturele veld (o.a. JES, Huis van culturen en sociale samenhang, diverse lokale kunstenaars), maar ook met internationaal gesprekspartners (Tate Modern, Deutsches Architekturmuseum). Ook is een uitbreiding van het aanpalende Kaaitheater en een gezamenlijke werking van de twee instellingen in het project opgenomen.
Het project verbindt KANAL - Centre Pompidou volop met zijn stedelijke omgeving, o.a. dankzij ingangen in alle gevels en activiteiten (ateliers, handel) die toegankelijk zijn vanaf alle omringende stadsassen, of nog via verbindingen met het kanaal en het Maximiliaanpark. Het project is ook erg duurzaam: het gebruik van nieuwe bouwmaterialen en de verwarmings- en koelingsbehoefte worden aanzienlijk beperkt (temperatuurniveau varieert naargelang de bestemming van de ruimte). De warmte- en koudebronnen bevinden zich in de onmiddellijke omgeving (water uit het kanaal, ondergrond, daken).
Deze internationale architectuurwedstrijd is een van de belangrijkste ooit in Brussel (budget verbouwing: €125 miljoen ex btw). Hij is op 28 maart 2017 gelanceerd door de Maatschappij voor Stedelijke Inrichting (MSI) van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (sinds 2015 eigenaar van de voormalige garage) en sindsdien overgenomen door de Stichting KANAL.
Een eerste selectie onder de 92 ingediende voorstellen leverde 7 finalisten op, die daarna een wedstrijdontwerp mochten voorleggen aan een door de raad van bestuur van de Stichting KANAL aangewezen internationale jury. Die werd voorgezeten door de Zwitserse architect Roger Diener en bestond uit internationale deskundigen, bouwmeester Kristiaan Borret en andere administratieve vertegenwoordigers van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, alsook de bestuursvoorzitter van Centre Pompidou.
Kerncijfers
Totale oppervlakte: 39.100 m² (+ 2.500 m² parkeergelegenheid)
Openbare binnenruimte: 12.500 m²
Museum voor moderne en hedendaagse kunst: 12.200 m² aan tentoonstellingsruimte
CIVA: 7.000 m² (waarvan 1.800 m² aan tentoonstellingsruimte)
Gedeelde ruimte: 7.400 m²
Begroting verbouwingswerken: €125 miljoen ex btw
